Medeniýetleri birleşdirýän dünýäniň iň gadymy sosial ulgamy tapyldy we düýeguşuň ýumurtga gabygyny ulandy.
Germaniýada antropologlaryň pikiriçe, monjuklar daş asyrynyň adamlaryny günorta we gündogar Afrikada baglanyşdyrýan 50,000 ýyllyk ulgamy açýar. Monjuklar dünýäniň iň gadymy doly öndürilen nagyşlarydyr we adamlar gabyklary ýasamak üçin düýbünden üýtgedipdirler.
Taryhdan öňki dürli medeniýetler dürli görnüşli monjuklar öndürip, gözlegçileriň arasyndaky baglanyşyklary yzarlamaga mümkinçilik berýär.
Antropologlar düýn ýumurtga gabygynyň monjuklaryny dünýäde iň uly maglumatlar binýadyna öwürmek üçin on ýyldan gowrak wagt sarp etdiler, soňky 50 000 ýyldan 1500 monjuk, şol sanda günorta we gündogar Afrikanyň 31-sinde gazyldy. Monjuklaryň diametri we gabygynyň galyňlygyny deňeşdirip, iki sebitdäki adamlaryň birmeňzeş monjuk ulanýandyklaryny gördüler. Tapyndylar, takmynan 1900 mil uzaklykda ýaşaýan adamlary birleşdiren iň uzak aralyk sosial ulgamy, iň gadymy sosial ulgamdyr.
Toruň alamatlary howanyň düýpgöter üýtgemegi bilen baglanyşykly bolmagy ähtimal 33,000 ýyl ozal ýitipdi.
«Adamlar sosial jandarlar, ýöne geçmişde dürli ilatyň haçan, nädip we näme üçin baglanyşandygy barada az zat bilinýär.»
Öňdebaryjy gözleg ýazyjysy Dr Jennifer Miller
