Ýyldyz bilen örtülen gijeki asmana seredenimizde, älem giňişliginiň ummasyz bölegini görýäris. Emma bu bütin älem giňişligi üçin kiçijik bir bölek bolsa-da, biziň üçin haýran galdyryjy we bilesigeljilikli hakykatdyr. Alymlar görünýän älem giňişliginde ýerdäki ähli çäge dänesinden has köp ýyldyzyň bardygyny öňe sürýärler.
Görünýän älem, kosmosyň diňe ýerden synlap bolýan bölegidir. Bu çäksizligiň içinde milliardlarça ýyldyz bar bolan milliardlarça galaktika bar.
Älemdäki ýyldyzlaryň sanyna baha bermek üçin alymlar dürli usullary ulanýarlar. Olar galaktikalary öwrenýärler, ululyklaryny we görnüşlerini kesgitleýärler, soňra her galaktikadaky ýyldyzlaryň sanyna baha berýärler. Elbetde bu çaklamalar takmynan, ýöne bular bize älemiň gerimi barada birnäçe düşünjeleri berýär.
Alymlar dürli usullar bilen ýerdäki çäge däneleriniň sanyny çaklamaga synanyşdylar, ýöne takyk sany heniz anyklap bilmediler. Elbetde, bu aslynda mümkin bolmajak bir hakykat. Ýöne, takmynan çaklamalary hem göz öňünde tutsak, görünýän älemdäki ýyldyzlaryň sany ýerdäki çäge däneleriniň sanyndan has ýokarydyr. Bu, çägäniň ähli dänelerini ýeriň kenarlaryndan ýygnap, älemdäki ýyldyzlar bilen deňeşdirip bilsek, ýene-de köp ýyldyz boljakdygyny aňladýar.
Bu näme many berýär?
Hakykatda, bu älemiň ajaýyp gerimini we ondaky kiçijik ýerimizi, şeýle hem kosmosyň täsinliklerden we syrlardan doly tükeniksiz ummandygyny aňladýar.
Ýyldyzlary we çäge dänelerini deňeşdirmek diňe bir san taýdan hasaplamak oýny bolman, älemiň gerimine we ondaky ornumyza düşünmegiň bir usulydyr. Bu bolsa biziň ajaýyp we syrly dünýäde ýaşaýandygymyzy ýatladýar.
Güljahan Arzymedowa,
Türkmen oba hojalyk institutynyň Weterinar lukmançylygy fakultetiniň Maglumat howpsuzlygynyň menejmenti (oba hojalygynda) taýýarlyk ugrunyň 3-nji ýyl talyby
