NatBiotech: Ýagtylandyrjy bakteriýalar topragyň hapalanmagynyň sebäbini anyklamaga kömek edýär.
Massachusets Tehnologiýa Institutynyň alymlary toprakda we ekinlerde hapalaýjy maddalary we ýokumly maddalary tapanda ýagtylyk çykarmak üçin üýtgedilen bakteriýalary «öwretdiler».
Bakteriýalaryň düzüminiň üýtgedilmegi
Tehnologiýa toprak synagyny ýönekeýleşdirmäge mümkinçilik berýär — çylşyrymly derňewleriň ýerine ýerli bakteriýalary öwrenmek ýeterlikdir. Olaryň jogaplaryny dronlara ýa-da emeli hemralara oturdylan giperspektral kameralar arkaly ýazga alyp bolýar. Topragyň ýokumly ýa-da hapalaýjy düzümine baglylykda bakteriýalar dürli reňklerde ýalpyldaýar.
Bakteriýalaryň özleri uzakdan aňsatlyk bilen tapylyp bilinýän «habarçy» molekulalaryny öndürmek üçin döredildi. Gözleg topary, işiň dowamynda ýeňil signalizasiýa üçin iň täsirli molekulalary saýlamak üçin 20,000-den gowrak metabolitleriň kwant mehaniki simulýasiýalaryny geçirdi. Netijede, ýaşyl reňkleri gögerýän pigment biliverdin we fotosintez bilen baglanyşykly bakteriohlorofil saýlandy.
Ulgam ýokary netijeliligi görkezdi
Maksatly maddalary öz içine alýan toprak nusgalary gözegçilik nusgalaryndan 12 esse güýçli signal çykardy we 90 metre çenli aralykda kesgitlenip bilner. Ýalpyldawuk adam gözüne görünmeýän bolup galýar, ýöne tolkun uzynlyklarynyň köpüsinde iň kiçi reňk üýtgemelerini düşürmäge ukyply giperspektral kameralar tarapyndan aýdyň ýazylýar.
Gözlegiň netijeleri jemlendi: «Ulgam toprakdaky metallara, radiasiýa, toksinlere ýa-da ýokumly maddalara jogap berip biler» -diýip bellenilýär. Geljekde bu tehnologiýa oba hojalygynda, ekologiýada we hapalanma gözegçiliginde ulanylyp bilner.
Türkmen oba hojalyk institutynyň Weterinar lukmançylygy fakultetiniň buhgalterçilik hasaba alnyşy we audit taýýarlyk ugrunyň 2-nji ýyl talyby
