Häzirki wagtda tehnologiýanyň çalt ösmegi bilen emeli intellekt diňe bir fantastiki filmleriň bir bölegi bolman, eýsem täsirini durmuşymyzyň her bir ugrunda duýýar. Smartfonlarymyzdaky kömekçilerden awtomatlaşdyrylan sürüjilik ulgamlaryna çenli; Emeli intellekt, lukmançylyk diagnozlaryndan başlap, maliýe seljermesine çenli köp ugurlarda adamzadyň geljegini emele getirýär. Dogrusy, bu üýtgeşmäniň bir bölegi bolmak we geljek dünýäsinde işjeň rol oýnamak islemeýärsiňizmi? AI-ni öwrenmek diňe bir tehniki başarnyk gazanmak bilen çäklenmän, üýtgeýän dünýäni yzarlamagyň we çäksiz mümkinçilikleriň gapysyny açmagyň açarydyr. Bu makalada näme üçin Emeli intellekt öwrenip başlamaly we bu syýahatyň bize näme berip biljekdigini öwreneris.
Emeli intellekt näme üçin gerek?
Emeli intellekt dünýädäki adamlaryň durmuşyna barha köpelýär. Bu diňe bir adamlary sarsdyrman, eýsem işini ýitirmek ýaly gorkulary hem döredýär. Emma gorkmagyň ýerine öwrenmek we uýgunlaşmak has gowudyr. Aşakda “The Voice” -iň IT hünärmeni Anjelika Matuşkina näme üçin emeli intellektiň özleşdirilmeginiň möhümdigini we näme üçin beýle giç däldigini aýdýar:
Haçan başlandy?
2022-nji ýylyň 30-njy noýabry emeli intellektiň doglan güni. Şol gün, OpenAI ChatGPT-ni işe girizdi we ilkinji 5 günde bir million adam ulandy. Iki aýyň içinde ulanyjylaryň sany 100 milliona ýetdi — taryhda hiç hili hyzmat beýle çalt ösmedi. Aslynda emeli intellekt onlarça ýyl bäri ösýär. Emeli intellekt köp wagt bäri bardy, ýöne ony meşhur eden ChatGPT.
Ondan soň näme boldy:
- 2022: Uly kompaniýalaryň 35% -i emeli intellekt ulanyp başlady.
- 2023: Döredijilik emeli intellektine maýa goýumlary 8 esse ýokarlandy we 25,2 milliard dollara ýetdi.
Nämelere garaşylýar!
- 2025: Kompaniýalar awtomatlaşdyryş sebäpli ofis işgärlerini işjeň azaldyp başlar. Emma şol bir wagtyň özünde, kärhanalara emeli intellekt bilen nähili täsirleşmelidigini bilýän has köp hünärmen gerek bolar.
- 2026-2027: zähmet bazarynda täze hünärler toplumy dörediler — emeli intellekt redaktorlary, sanly kömekçi işläp düzüjiler, emeli intellekt etikasynyň barlagçylary, wirtual dünýä dizaýnerleri.
- 2030-njy ýyla çenli: Emeli intellekt dünýä ykdysadyýetini 15,7 trillion dollar ýokarlandyrar diýlip garaşylýar.
Emeli intellekt ähli işleri adamlardan daşlaşdyrarmy?
Şeýle aladalar öňem bardy. 100 ýyl ozal Amerikaly daýhanlar traktorlaryň hünärini ýok etmeginden gorkýardylar. Bir tarapdan, olar dogry aýtdylar: taýak bilen işleýän adamlar ýitdi. Ýöne munuň ýerine oba hojalygynyň tehnikalaryny mehanikler, inersenerler, öndürijiler we satyjylar bardy. Netijede, daýhanlaryň ýaşaýyş derejesi ýokarlandy we oba hojalygy has girdejili boldy.
Emeli intellekt bilen hem edil şonuň ýaly zat bolýar. 50 hünär ýok bolar, ýöne 180 täze hünär peýda bolar (Bütindünýä ykdysady forumyna görä). Mysal üçin, kärhanalara indi çylşyrymly inersenerler, emeli intellekt operatorlary we wirtual dünýä dizaýnerleri gerek.
Adam faktory ýa-da emeli intellekt: kim ýeňer?
Kasparow küştde kompýuterden utulanda: «Emeli intellekt adamy utup biler. Emma emeli intellekti ulanmagy bilýän adam emeli intellekti hem, adamy hem ýeňip biler» -diýdi.
Emeli intellekt howp däl-de, gural. Telefon adamlary çalşyp bilmedi, ýöne bize täze mümkinçilikler berdi. Kompýuterler hasapçylary ýok etmedi, ýöne işlerini has netijeli etdi.
Hawa, adam traktorsyz az ýer sürüp biler, ýöne traktor adamsyz hiç ýere gidip bilmez. Oýlanyp görüň, emeli intellekt gurallaryny öwrenmän haýsy mümkinçilikleri ýitirýärsiňiz? Şonuň üçin her bir adamyň ahyrsoňy emeli intellekti özleşdirmegi gutulgysyzdyr.
Türkmen oba hojalyk institutynyň Weterinar lukmançylygy fakultetiniň maglumat howpsuzlygynyň menejmenti taýýarlyk ugrunyň 3-nji ýyl talyby
Çaryýewa Mähri
