Wikipediýa — bütindünýä kerebinde erkin paýlanylýan uniwersal ensiklopediýa. Ensiklopediýa makalalary dünýäniň köp dillerinde meýletin ýazyjylaryň köpçülikleýin işi bilen döredilýär. Wikipediýanyň esasy artykmaçlyklaryndan biri, medeni aýratynlyk nukdaýnazaryndan ähmiýetini saklamak bilen bir hatarda ene dilinde maglumat bermek ukybydyr. Maglumatyň göwrümi we tematiki gurşaw nukdaýnazaryndan Wikipediýa adamzat taryhynda döredilen iň doly ensiklopediýa hasaplanýar. Her bir internet ulanyjy Wikipediýa sahypasyna girip, islendik makalany tapyp we okap biler. Ýalňyşlyklary ýa-da maglumat ýetmezçiligini tapsaňyz, «redaktirlemek» düwmesine basyp, bu ýalňyşlary düzedip, täze maglumat goşup ýa-da täze makala ýazyp, sahypa goşup bilersiňiz. Bölümler adaty ýagdaýda doldurylýar, täze makalalar peýda bolýar we ensiklopediýa ösýär.
Her bir adamyň bilimi hemmeleriň emlägine öwrülýär. Wikipediýanyň düýbüni tutujy Nupedia — maglumat azatlygy ýörelgelerini durmuşa geçirýän iňlis dilinde ensiklopediýa taslamasy hasaplanýar. Nupediýanyň makalalary alymlar tarapyndan ýazylyp, Larri Sanger we Jimmi Uels tarapyndan esaslandyryldy. Ensiklopediýanyň üstüni ýetirmegi çaltlandyrmak üçin 2001-nji ýylda Uels we Sanger Wikipediýa web sahypasyny açdylar. Şondan bäri Bütindünýä Kerebiniň islendik ulanyjysy ensiklopediýany redaktirläp biler. Wikipediýa, adyny durmuşa geçirmek üçin ulanylýan wiki tehnologiýasyndan aldy. Wiki Gawaý dilinde «çalt» diýmekdir. 2001-nji ýylyň maý aýynda Wikipediýanyň dil bölümleri açyldy: Rus, Nemes, Şwesiýa, Fransuz, Italýan, Ispan, Portugaliýa, Esperanto, Katalan, Hebrewewreý, Japaneseapon we biraz soň — Arap we Wengriýa, Türkmençe. Indi Wikipediýada 300-den gowrak dil bölümi bar. Wikipediýanyň göwrümi yzygiderli ösýär. Ensiklopediýa dünýäde iň köp girilýän internet çeşmeleriniň biri bolmak bilen internet ulanyjylarynyň arasynda uly meşhurlyk gazandy.
Aýgül HALLYÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby
