Ysmanak diňe bir iýilýän ýaşyl ýaprakly gök ot bolman, oňa saglygymyzy goraýan hakyky gahryman diýsek hem ýalňyşmarys. A, C, K witaminleri, folat, demir, kalsiý we magniý ýaly witaminlere we minerallara baýlygy ony sagdyn iýmitlenmegiň möhüm bölegi edýär. Ysmanak, umumy abadançylygy üpjün etmekde möhüm rol oýnaýan güýçli antioksidantlaryň we süýümiň çeşmesidir.
Ysmanagyň saglyga peýdasy köptaraplydyr. Ilki bilen, A witaminiň we karotinoidleriň köp bolmagy sebäpli görüşi gowulandyrýar. Ikinjiden, kaliý, folat we antioksidantlar sebäpli ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny azaldyp, ýürek saglygyny gowylandyrýar. Üçünjiden, bedeni K witamini, kalsiý we magniý bilen üpjün etmek arkaly süňkleri güýçlendirýär. Ysmanak immuniteti ýokarlandyrýar, ýadawlyga garşy göreşýär we düzümindäki demir düzümi sebäpli ganazlygyň öňüni alýar. Ysmanakdaky süýüm iýmit siňdirişini gowulandyrýar we antioksidantlar öýjükleri zeperlerden goraýar.
Ysmanagy dürli görnüşlerde iýip bolýar. Ony salat hökmünde çigligine iýip ýa-da ondan dürli naharlary taýýarlap bolýar. Şeýlelikde, ysmanakdan çorba, somsa, işlekli, börek, manty we dolama ýaly türkmen tagamlary taýýarlanylýar. Doňdurylan ysmanak tagamlary tiz we aňsat taýýarlamak üçin ulanylýar. Şeýle-de bolsa, ysmanakda oksalatlaryň bardygyny bellemelidiris, şonuň üçin böwrek daşlary bolan adamlara ony iýmek kän maslahat berilmeýär. Mundan başga-da, K witaminiň mukdary köp bolany üçin, gan çalşygy kabul edýän adamlar ysmanagy çäkli iýmelidir. Islendik topragy ýa-da pestisid galyndylaryny aýyrmak üçin iýmezden ozal ysmanagy gowy ýuwmak möhümdir.
Umuman, ysmanak ýokumly we köpugurly gök önüm bolup, saglyk ugrundaky göreşde ýaşyl ýaranyňyzdyr. Iýmitiňize ysmanak goşmak, saglygyňyzy ýokarlandyrmagyň ýönekeý we täsirli usulydyr.
Söhbet Setdarow,
Türkmen oba hojalyk institutynyň 2-nji ýyl talyby
TKA-nyň talyp hakynyň eýesi
