Guşlar dünýäsinde guwlaryň aýratyn orny bar. Guwlar adamlar üçin gözelligiň, wepalylygyň we arassalygyň nyşanyna öwrüldi. Şeýle-de bolsa, guşlaryň bu wekilleri endikleri we aýratynlyklary bilen sizi geň galdyryp biler.
Owadan bolsa-da, ak guwlar güýçliligi bilen tapawutlanýar we adamlar üçin howp döredip biler. Bu esasanam jüýjelerini ösdürip ýetişdirýän döwürde ýüze çykýar. Guwlar çagalaryny berk gorap başlaýarlar we gaharjaň bolýarlar. Hüjüm edilende adamyň süňklerini döwüp bilerler. Şuny göz öňünde tutup, olaryň ýakynyna barmazlyk, gorkuzmazlyk has gowudyr.
Köp ýurtlarda ak guwlaryň sanyny goramak boýunça maksatnamalary durmuşa geçirdi. Umuman alanyňda, dünýäde bu guşlaryň 6-a çenli görnüşi bar. Beýik Britaniýada Temasda lal ak guwlaryň hemmesi şa aýalyna degişlidir we olary tutmak düýbünden gadagan. Patyşa maşgalasy XII asyryň başynda guwlara eýeçilik edip başlapdyr.
Guşlaryň gözleri ýitidir. Ýüzüp barýarkalar, suwuň aşagynda hemme zady görýärler. Bu olara suwasty ýyrtyjylardan gaçmaga mümkinçilik berýär. Howp abananda, guş suwuň üstünde ylgaýan ýaly ýokary tizligi ösdürip, ganatlaryny ýiti urýar.
Bir jübüt ak guw uzak wagtdan bäri söýginiň jübütiniň nyşanyna öwrülendir.
Bu guşlar jübüt bolup, çagalaryny bilelikde ösdürip, güýçli bileleşikler döredýärler. Çagalary üçin iýmit gözleýärler, olar gowy ene-atalar hasaplanýar we olara durmuşda görelde bolýar. Bu haýwanat dünýäsinde seýrek bolýar.
Geň zat, guwuň ýelegi onuň haýsy howa şertlerinde ýaşaýandygyna gönüden-göni baglydyr. Alymlaryň gözleglerine görä, günorta sebitlerde olaryň reňki garamtyl, sowuk sebitlerde guwlar ak bolýar.
2006-njy ýylda gyzykly waka bolup geçdi. Germaniýanyň suw howdanynda ýaşaýan Petryň urkaçy gara guwy, ak şekilli katamaran bilen «jübüt döretdi». Gara guw onuň elmydama gapdalynda ýüzýärdi, hatda gämä ýakynlaşýan adamlara gahar-gazap görkezýärdi. Haýwanat bagynda ony erkek guwlar bilen köpeltjek boldular, ýöne synanyşyklar netije bermedi.
Aýnur Nurgeldiýewa
Türkmen oba hojalyk institutynyň 4-nji ýyl talyby