Ösümlik dünýäsinde haýran galdyryjy açyşlar yzygiderli bolup geçýär. Ýakynda alymlar adaty bolmadyk aýratynlyklary we geň galdyryjy täsin häsiýeti bilen ylmy jemgyýeti haýran galdyrýan ösümligi tapdylar.
Luminescent orchid (Ýalpyldaýan orkide) diýlip atlandyrylýan bu ösümlik uzak tropiki tokaýlarda ýaşaýar. Özboluşlylygy, garaňkyda ýagtylyk çykarmak — biolumine garşy ukyplylygyndadyr. Ýöne bu diňe bir kebelek ýaly näzik öwüşgin däl, eýsem neon çyralaryny ýada salýan açyk, täsirli öwüşgin berýär.
Bioluminesensiýa:
Alymlar Luminescent orchid kislorod bilen täsirleşýän, ýagtylygyň çykmagyna sebäp bolýan himiki reaksiýa döredýän ýörite ferment ulanýandygyny anykladylar.
Ýalpyldawuklygyň intensiwligi günüň wagtyna we daşky şertlere baglylykda üýtgeýär, bu ösümligi has syrly güýje eýedigini subut edýär.
Symbioz:
Orkide köklerinde ýaşaýan aýratyn kömelek görnüşi bilen simbiotik gatnaşykda bolandygy ýüze çykdy.
Kömelekler ösümligi ýokumly maddalar bilen üpjün edýär, orkide bolsa öz gezeginde fotosintez arkaly alnan şekerleri üpjün edýär.
Dermanlyk aýratynlyklary:
Deslapky gözlegler, orkide ekstraktynyň güýçli çişe garşy we antioksidant häsiýetleriniň bardygyny görkezdi.
Alymlar bu ösümligiň dürli keselleri bejermek üçin täze dermanlary taýýarlamaga kömek etjekdigine umyt edýärler.
Ylmy jemgyýetiň täsiri
«Luminescent orchid» tapylmagy botanikleriň, biologlaryň we farmasewtleriň arasynda uly gyzyklanma döretdi. Köp ylmy institutlar bu ajaýyp ösümligiň häsiýetlerini has giňişleýin öwrenmek üçin gözleg geçirip başladylar.
Bu açyş diňe bir ösümlik dünýäsi baradaky bilimlerimizi giňeltmek bilen çäklenmän, lukmançylyk we biotehnologiýa üçin täze mümkinçilikleri açýar. «Luminescent orchid» tebigatda näbelli bolup galýandygyny we syrlaryny açmak üçin gözlegleri dowam etdirmegiň möhümdigini aýdyň görkezýär.
Söhbet Setdarow,
Türkmen oba hojalyk institutynyň 2-nji ýyl talyby
TKA-nyň talyp hakynyň eýesi