Li-Fi (Light Fidelity) we Wi-Fi (Wireless Fidelity) ikisi hem simsiz maglumat geçiriş tehnologiýasy, emma maglumatlary geçirmek usullary taýdan biri-birinden tapawutlanýar. Wi-Fi radio tolkunlaryny ulanýan enjamlaryň arasynda maglumatlary geçirýän bolsa, Li-Fi ýagtylyk tolkunlary bilen maglumatlary geçirmegi üpjün edýär. Wi-Fi häzirki wagtda iň köp ulanylýan simsiz birikme tehnologiýasy bolup, öýlerden ofislere çenli hemme ýerde duş gelýär. Li-Fi henizem ösýän tehnologiýa bolsa-da, esasanam ýokary tizlikli maglumatlary geçirmek we howpsuzlyk artykmaçlyklary bilen ünsi özüne çekýär. Li-Fi, ýagtylygyň bar bolan islendik gurşawynda, aýratyn-da güýçli maglumat islegi bolan ýerlerde uly potensiala eýe we geljekde WiFi üçin goşmaça tehnologiýa hökmünde tapawutlanyp biler.

Li-Fi tehnologiýasy näme?

Li-Fi (Light Fidelity) -Simsiz aragatnaşyk we enjamlaryň arasynda maglumatlary geçirmek üçin LED çyralaryny ulanýan simsiz optiki ulgam tehnologiýasydyr. Li-Fi tehnologiýasy, maglumatlary bermek üçin radio signallarynyň ýerine ýagty tolkunlary ulanmagy maksat edinýän ýagtylyga esaslanýan aragatnaşyk tehnologiýasydyr. IEEE 802.11bb standarty kabul edilenden soň, LiFi adaty Wi-Fi-dan 100 esse çalt bolar.

Köp kompaniýalar ençeme ýyl bäri “Light Fidelity” diýilýän LiFi tehnologiýasynyň üstünde işleýärler we IEEE ýakynda standartlaşdyrmak ugrunda möhüm ädim ätdi. Kabul edilen IEEE 802.11bb standarty ýa-da gysgaça Li-Fi, Wi-Fi ýa-da 5G simsiz formatynyň ornuny tutmaz, ýöne belli bir şertlerde ikisiniň hem artykmaçlygy we ýokary tizligi bolar.

Simsiz görnüşdäki optiki tor tehnologiýasy, adyny «Light Fidelity» sözüniň gysgaldylmagyndan alýar, enjamlaryň arasynda simsiz aragatnaşygy üpjün etmek we maglumatlary geçirmek üçin LED lampalary ulanýar. Başgaça aýdylanda, optiki tor tehnologiýasy hökmünde aňladylýar, bu maglumatlary LED ýagtylyk tolkunlary arkaly simsiz geçirmäge mümkinçilik berýär. Simsiz birikmäniň bir görnüşi hökmünde hem tanalýan Li-Fi tehnologiýasy maglumatlary geçirýär, başgaça aýdylanda, yşyk-diodly indikatorlar arkaly maglumat geçirmek üçin zerur signaly iberýär.

Maglumat geçirmek üçin ygtybarly tehnologiýa bolan Li-Fi tehnologiýasy, çäkli çäkleri bilen hem bellidir. Maglumat geçirmekde Li-Fi tehnologiýasynyň ygtybarlylygyna goşmaça; Adatça gurşap alýan çäkleri sebäpli alternatiwa hökmünde ulanylýar. RF toruna goşundy hökmünde ulanylýan Li-Fi Tehnologiýasynyň düýbi 2011-nji ýylda goýuldy. Baglanyşykly tehnologiýa zerurlygy ýüze çykdy, sebäbi beýleki simsiz birikdiriş usullary hem haýal, hem-de ýeterlik däldi.

Deň-duşlary bilen deňeşdirilende ekologiýa taýdan arassa hasaplanýan Li-Fi Technology hem uglerodyň yzyny azaldýandygy sebäpli bilesigelijilik meselesidir. Li-Fi Tehnologiýasy bilen WI-FI arasynda häzirki wagtda köplenç eşidýän käbir umumy we dürli taraplar bar. Maglumatlaryň geçirilmegine mümkinçilik berýän Li-Fi we WI-FI tehnologiýalary, degişli geçirişi elektromagnit ýerine ýetirýärler. Iki tehnologiýanyň biri-birinden tapawutlanýan iň möhüm nokady, WI-FI maglumat geçirmek üçin radio tolkunlaryny ulanýar; LED yşyk tolkunlary Li-Fi tehnologiýasynda maglumatlary geçirmek üçin ulanylýar. Has takygy, Li-Fi tehnologiýasy sagdyn we ekologiýa taýdan arassa bolany üçin has köp gözlenýär. Häzirki wagtda LI-FI tehnologiýasynyň radio tolkunlary arkaly maglumatlary geçirmäge mümkinçilik berýän WI-FI-iň ornuny tutjakdygy barada köp gürleşilýär. Geljekde giňden ýaýramagyna garaşylýan Li-Fi tehnologiýasy boýunça gözlegler dowam edýär.

Li-Fi näme edýär?

Yokardaky kesgitleme we aýratynlyklara eýe bolan simsiz optiki tor tehnologiýasy diýlip hem atlandyrylýan Li-Fi tehnologiýasy, LED çyralary arkaly maglumatlary geçirmäge mümkinçilik berýär. Daşky gurşaw taýdan arassalygy we saglygy sebäpli, Wi-Fi ulanyjylary tarapyndan ýygy-ýygydan soralýan mowzuklaryň arasynda. Li-Fi tehnologiýasy maglumatlary has çalt geçirmek, ulanyjy dykyzlygyny we islegi ýokarlandyrmak sebäpli ýygy-ýygydan gün tertibine gelýär.

Geljekde giňden ýaýramagyna garaşylýan Li-Fi tehnologiýasy bilen ulanyjylaryň dykyzlygyny azaltmak we maglumatlary adaty ýagdaýdan has çalt geçirmek mümkin. Radio signallarynyň ýerine ýeňil tolkunlar arkaly maglumatlary çalt geçirmegi üpjün etmek bilen, ygtybarly birikme bermek arkaly Wi-Fi-den öňe geçer diýlip garaşylýar. Şeýle bolsa, “Li-Fi Technology” ýyldyrym çalt birikmesi sebäpli maglumatlaryňyzy adaty ýagdaýdan has çalt geçirmäge kömek eder. Kino görmegi we internetden film göçürip almagy halaýanlar üçin Li-Fi tehnologiýasygysga wagtyň içinde uly göwrümli filmleri göçürip alyp boljak baglanyşyk tehnologiýasy hökmünde tapawutlanýar.

Li-Fi nähili işleýär we ulanylyş ugurlary näme?

Ulanyjylaryň gyzyklandyrýan ýene bir meselesi, Li-Fi Tehnologiýasynyň işleýşi we ulanylýan ýerleri. Kompýuteriňizden ýa-da planşetiňizden maglumatlary geçirmek üçin LED lampalardan çykýan ýagtylygy ulanýan tehnologiýa hökmünde tapawutlanýar. LED çyrasyndan signallary kabul ediji bar bolsa-da; Signallary yşykdan lampalara yzyna ibermek üçin geçiriji bar.

Tora birden köp ýagtylyk goşup bilýän Li-Fi tehnologiýasynyň kömegi bilen ulanyjylar hiç hili baglanyşygy ýitirmän çyralaryň arasynda geçip bilerler. Li-Fi tehnologiýasynda maglumatlary geçirmegi üpjün edýän lampalara ýakyn bolmak hökman däl. Baglanyşyk çyranyň aşagynda bolmak zerurlygy bolmazdan edilip bilner.