Häzirkizaman kompýuter tehnologiýalarda multimedia serişdeleri hem giňden ulanylýar. Multimedia tehnologiýalary ýazgylar, grafikler, audio we wideo maglumatlar bilen işlemeklige mümkinçilik berýärler. Kompýuterlerde telewizion we radio gepleşikleri hem üznüksiz görüp-diňläp bolar. Şonuň üçin TV – týuneriň we FM – radionyň işini ýerine ýetirýän ýörite giňeldilen plata bolmalydyr. Kompýuteriň doly ekranynda ýa-da işlän wagtyň onuň böleginde – penjirede telegepleşikleri görmek mümkindir.
Multimedia ulgamlaryna grafik şekilli maglumatlary girizmeküçin sanly kamera gurluşlary ulanylýar. Ol şekilleri plýonkalara düşürmän şol kameranyň ýadyna geçirýär, ondan bolsa port arkaly kompýutere girizilýär. Kompýuteri we programmany elektron saz gurallaryna birleşdirmek üçin sanlaýyn interfeýsi MIDI (Musical Instrument Digital Interfase)
ulanylýar. MIDI sazyň we sesiň häsiýetlerini üýtgetmek üçin, kompýuter bilen sintezatoryň arasynda sazly maglumat çalşygyny gurnamak we saz maglumatyny elektron saklaýjylara ýazmak üçin ulanylýar (aşakdaky surat).
Bu surat. Multimedianyň elementleri
Soňky döwürlerde multimedianyň standart serişdelerine, köplenç, 3D grafik we DVD çaltlandyryjylaryny hem degişli edip goýuldy. Multimedia programmalary maglumatlary bermekligiň dürli serişdelerini täzeden başlamaklyk we gaýtadan işlemeklik üçin bolan mümkinçiligi özünde jemleýär.
Multimedia önümleri birnäçe topara bölünýär:
1. Öýde ulanylýan kompýuterler – bu kompýuterlerde ulanyjylar öwrediji, grafiki programmalary, dürli ensiklopediýalar we sprawoçnikler, ýönekeý saz redaktorlar bilen işläp bilerler.
2. Biznes-goşundylar. Bu goşundylarda multimedia serişdeleriň kömegi bilen dürli prezentasiýalary döredip bolýar, wideokonferensiýalary gurnap bolýar, ses poçta bilen işläp bolýar. Häzirki wagta kompýuterler buhgalterler, ykdysatçylar, menejerler we başga hünärmenler üçin çylşyrymly buhgalter we statistiki hasaplamalary ýerine ýetirmek üçin zerur serişde hökmünde ulanylýarlar.
3. Professional ulanyjylar üçin multimedia. Olar üçin wideofilmler döretmek, kompýuter grafikasy bilen işlemek üçin güýçli multimedia serişdeler hödürlenýär. Ykjam lazer disklere ýazylan wideofilmleri kompýuteriň ekranynda yzygiderli seredip tomaşa edip bolar. Onuň üçin ýörite gurluş gerekdir. Kä halatlarda bu serişde wideoadapteriň
giňeldilen platasynyň düzümine girizilýär.
Multimedia goșundylaryň görnüșleri:
– görkezișler (prezentasiýalar);
– animasialy rolikler;
– oýunlar;
– wideo goșundylar;
– audio goșundylar;
– Web üçin goșundylar.
Multimedia programmalar:
– Audio & MP3 programmalar;
– wideo programmalar;
– konwertorlar;
– DVD ýazgy etmek üçin programmalar;
– Emulýator-programmalar.
Häzirkizaman operasion ulgamlarda ulanylýan multimedia serișdeleriniň sanawyny aşakda görkezmegi makul bildik:
Windows OS Mac OS
Media Player Codec Pack 4.2.0 VLC Media Player for Mac 2.0.1
QuickTime Player 7.7.1 Adobe Flash Player for Mac 11.2.202.233
Realtek AC’97 Audio CODEC A4.06 3ivx MPEG-4 for Mac 5.0.4
Virtual DJ 7.0.5 DivX for Mac 7.1
Aglare MP4 to AVI Converter 7.7 Opera for Mac 12.00b1
K-Lite Codec Pack Full 8.8.0 Virtual DJ for Mac 7.0.5
Realtek AC’97 Audio CODEC for
Windows 7 and Vista 1.0.6305 QuickTime Player for Mac 7.7.1
Adobe Flash Player 11.2.202.233 REAPER for Mac 4.22
