CO2 gazynyň zyňyndylaryny azaltmagyň halkara güni her ýylyň 28-nji ýanwarynda bellenilýär. Bu sene parnik gazlarynyň täsiri barada habardarlygy ýokarlandyrmak, şeýle hem adamlary uglerodyň yzlaryny azaltmaga we daşky gurşawa has gowy ideg etmäge höweslendirmek üçin döredildi. Parnik gazlarynyň täsiri, atmosferadaky käbir gazlar günüň ýylylygynyň kosmosa gaýdyp gelmeginiň öňüni alanda ýüze çykýar. Olar ýylylygy siňdirýär we ony Ýere ugrukdyrýar, howany has ýyly edýär. Planetamyzyň atmosferasyndaky esasy parnik gazlary kömürturşy gazy, metan, azot oksidi, ozon we suw buglarydyr. Ýerdäki ýaşaýyş üçin ortaça parnik gazlarynyň täsiri möhümdir, sebäbi onsuz planetamyz has sowuk bolardy. Şeýle-de bolsa, bu gazlaryň atmosferadaky konsentrasiýasy, esasanam kömürturşy gazy, XVIII asyryň ortalaryndan (senagat öwrülişiginiň başlangyjy), global ýylylyga sebäp bolan adam işjeňligi sebäpli ep-esli ýokarlandy. Atmosferadaky kömürturşy gazynyň esasy antropogen çeşmeleri elektroenergetika, ulag we senagat, şeýle hem ýakmak we beýleki oba hojalyk usullary arkaly tokaýlary kesmek bolup durýar. Köp adam CO2 zyňyndylaryny gazylyp alynýan ýangyjy bilen baglanyşdyrsa-da, bu kömürturşy gazynyň ýeke-täk çeşmesi däl. Mysal üçin, azot dökünleri öndürilende kömürturşy gazy hem öndürilýär. CO2 gazynyň zyňyndylaryny azaltmagyň halkara gününiň gelip çykyşy belli däl. Käbir çeşmeler onuň BMG tarapyndan döredilendigini öňe sürýärler. CO2 gazynyň zyňyndylaryny azaltmagyň halkara gününde şahsy awtoulagyňyzy ulanmagy jemgyýetçilik transporty, welosiped sürmek ýa-da pyýada ýöremek ýaly ekologiýa taýdan arassa ulag serişdeleriniň peýdasyna azaltmagy göz öňünde tutuň.
Aýgül HALLYÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby